Viêm âm đạo là bệnh do nhiễm trùng hay không nhiễm trùng của niêm mạc âm đạo. Triệu chứng khó chịu cho chị em mắc phải như kích ứng, ra khí hư, ngứa và thậm chí nổi ban đỏ xung quanh vùng kín. Việc điều trị sẽ tiến hành sau khi làm chẩn đoán bằng xét nghiệm dịch tiết âm đạo. Bác sĩ sẽ chỉ định khắc phục bệnh dựa theo nguyên nhân và triệu chứng bệnh đi kèm. Bài viết sẽ chi tiết thông tin hơn.
Tổng quan về bệnh viêm âm đạo cần biết
Cuộc đời 1 người phụ nữ ai cũng có ít nhất 1 lần bị mắc viêm âm đạo và có thể để lại biến chứng gây ngứa ngáy và khó chịu. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống cùng nhiều biến chứng tiềm ẩn gây nên vô sinh. Tình trạng này có thể xảy ra nếu viêm âm đạo tái diễn xuất hiện nhiều lần mà không được chẩn đoán, điều trị kịp thời.
Thực chất viêm âm đạo chính là tình trạng âm đạo của bạn bị viêm nhiễm dẫn đến tình trạng dịch tiết ngứa ngáy và có cảm giác đau. Nguyên nhân của việc này là do mất cân bằng vi khuẩn âm đạo hay bị nhiễm trùng.
Bệnh viêm âm đạo có thể do giảm estrogen hay cũng có thể do các hiểu biết sai lầm về vấn đề vệ sinh cá nhân khu vực âm đạo, dùng xà phòng có chất tẩy rửa mạnh hay các chất tạo mùi. Bởi bệnh khá phổ biến nên nhiều chị em cứ để kệ và ngại khi đi khám phụ khoa. Điều này khiến bệnh tiến triển nhanh và dẫn tới những hệ lụy khác rất nguy hiểm.
Dấu hiệu viêm nhiễm âm đạo
Viêm âm đạo thường gây chảy dịch âm đạo và chị em cần phân biệt với chất tiết thông thường. Ở trẻ nhỏ, nồng độ estrogen ở mức cao trong 2 tuần đầu sau sinh vì được mẹ truyền estrogen sang trước khi sinh. Mẹ sẽ bị chảy máu nhẹ khi lượng estrogen bị giảm đột ngột. Hiện tượng này cũng thường gặp trước mãn kinh.
Khí hư âm đạo bình thường sẽ có màu trắng sữa hoặc nhớt, không gây kích ứng và không mùi. Khí có tác dụng làm ẩm ướt âm đạo và làm ẩm đồ lót. Khí hư do viêm âm đạo sẽ kèm theo ban đỏ, ngứa và đôi khi cảm giác như bỏng và đau khi quan hệ tình dục. Bạn cần phải phân biệt viêm với bệnh teo âm đạo.
Lý do gây viêm nhiễm âm đạo
Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh viêm âm đạo một phần là do tuổi tác, tác động. Một số lý do theo từng độ tuổi và giai đoạn khác nhau đã được các nhà nghiên cứu ghi nhận như:
Đối với lứa tuổi trẻ em
Ở trẻ em gái, viêm âm đạo là do vi khuẩn ở đường tiêu hóa (thường gọi là viêm âm hộ âm đạo không đặc hiệu). Bệnh lý thường gặp ở các bé gái có độ tuổi từ 2 – 6. Các bé còn nhỏ không biết vệ sinh âm môn đúng cách là nguyên nhân dẫn đến bệnh. Đặc biệt, các bé cũng không để ý có vệ sinh tay sau khi đi ngoài sau đó lại dùng nó nghịch hay chạm vào âm hộ sẽ rất dễ dẫn đến viêm nhiễm.
Hóa chất tạo bọt trong bồn tắm hay các vật thể lạ như khăn giấy cũng có thể làm viêm nhiễm âm hộ. Đôi khi, âm đạo của trẻ em bị nhiễm là do mắc một số bệnh cụ thể như Streptococci, Candida sp, giun kim,… hay bị lạm dụng tình dục mà bố mẹ không biết.
Chị em trong độ tuổi sinh đẻ
Ở độ tuổi sinh đẻ, viêm âm đạo do do bị nhiễm trùng. Lactobacillus sp sống chủ yếu trong âm đạo. Các vi khuẩn này có lợi để cân bằng độ pH ở mức 3.8 – 4.2. Vì vậy, vi khuẩn gây bệnh sẽ bị ngăn ngừa tối đa. Tuy nhiên, vi khuẩn có lợi khi tăng quá mức sẽ gây nên tình trạng nhiễm trùng và có thể do một trong các lý do:
- pH âm đạo bị kiềm hóa do máu kinh, tinh dịch hay giảm lợi khuẩn Lactobacillus;
- Thụt rửa sâu thường xuyên;
- Vệ sinh không đúng cách.
Mặc khác, viêm nhiễm có thể là do vật thể lạ đột nhập vào âm đạo. Việc viêm nhiễm không phải do nhiễm khuẩn ở âm đạo đơn thuần thường không xảy ra. Viêm âm đạo do vi khuẩn cũng đang là nguyên nhân chính khiến tất cả chị em trong độ tuổi sinh sản mắc phải bởi nó chính là sự kết hợp của một số loại vi khuẩn sống bên trong âm đạo.
Giống với nấm candida các vi khuẩn này đang phát triển rất lớn khiến PH âm đạo bị rối loạn không cân bằng được. Lúc này bạn sẽ cảm thấy âm đạo có mùi không được bình thường, loãng có màu trắng đục hay xanh. Sau khi quan hệ tình dục mùi này sẽ càng rõ rệt hơn, việc đỏ hay ngứa phần âm đạo không phải là triệu chứng thường gặp của bệnh trừ khi có nấm.
Lý do viêm âm đạo với phụ nữ trong thời kỳ mãn kinh
Ở phụ nữ thời kỳ mãn kinh, estrogen suy giảm đáng kể và thường là nguyên nhân khiến viêm âm đạo. Thành âm đạo mỏng sẽ tăng việc bị nhiễm trùng và viêm. Một số phương pháp điều trị hiệu quả khi bị viêm như phẫu thuật cắt buồng trứng, sử dụng một số hóa chất, chiếu xạ vùng chậu,…
Nội tiết tố thay đổi trong thời kỳ mãn kinh dẫn đến mất độ cân bằng pH kiềm và làm vi khuẩn có hại phát triển quá mức. Vệ sinh kém sẽ dẫn đến viêm do kích ứng hóa học từ nước tiểu hay phân hay do nhiễm trùng không đặc hiệu. Nguyên nhân viêm do trichomonas ít gặp nhưng cũng có yếu tố xảy ra cao.
Phụ nữ ở mọi lứa tuổi
Ở lứa tuổi nào, chị em cũng dễ bị viêm âm đạo vì nguyên nhân:
- Đường thông giữa đường sinh dục và ruột bị gieo mầm bệnh;
- Các khối u hoặc vùng chậu chiếu xạ, phá vỡ mô và ảnh hưởng cơ chế tự bảo vệ bình thường của cơ thể.
Viêm âm hộ không do nhiễm trùng chiếm đến 30% trong tổng số ca nhiễm. Hậu quả của việc phá mẫn cảm hay kích ứng với nước rửa vệ sinh vùng kín, băng vệ sinh, xà phòng, chất xả vải, sợi tổng hợp,… hay màng tránh thai âm đạo.
Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm âm đạo
Đến bác sĩ thăm khám viêm âm đạo, bệnh nhân sẽ được:
- Đánh giá lâm sàng;
- pH âm đạo, dung dịch kali hydroxit (KOH) và muối.
Đánh giá lâm sàng tình trạng
Viêm âm đạo được chẩn đoán bằng các tiêu chí lâm sàng và xét nghiệm tại phòng khám. Các mẫu xét nghiệm sẽ được tiến hành ở các phòng thí nghiệm uy tín. Và đánh giá lâm sàng chính là cách hiệu quả để xác định nhiễm có phải do nhiễm trùng hay không. Tuy nhiên, các kết quả lâm sàng vẫn không xác định được nguyên nhân nhiễm thì tiếp tục nuôi cấy dịch âm đạo tìm ra nấm viêm.
Trong đó, dựa trên đánh giá sơ bộ những nguyên nhân khí hư khác có thể được loại trừ:
- Dị vật: Trẻ em có khí hư thì phần lớn là có vật thể lạ trong âm đạo nên gây ra tình trạng viêm hoặc khó chịu.
- Viêm cổ tử cung: Dịch tiết từ âm hộ do viêm cổ tử cũng giống như viêm nhiễm âm đạo hay lộ tuyến cổ tử cung.
- Viêm vùng chậu (PID): Bệnh nhân có dấu hiệu đau bụng, cổ tử cung khó di động hay viêm cổ tử cung, sưng đau;
- Ung thư: Dịch tiết có mùi hôi và còn kèm theo cả máu có thể là bị ung thư âm đạo, cổ tử cung hay âm hộ. Bệnh nhân chỉ được xác định đúng nguyên nhân bệnh trong trường hợp này nhờ sinh thiết và thăm khám;
- Rối loạn da: Tiết âm dịch ở âm đạo kèm theo ngứa có thể là triệu chứng rối loạn da (bệnh vẩy nến, nấm da đa sắc thái). Dựa vào tiền sử bệnh, bạn có thể biết được nguyên nhân mình có bị viêm nhiễm âm đạo hay không.
Khám cẩn thận thông qua kiểm tra và xét nghiệm
Sau khi đã đánh giá qua tình trạng xem có phải viêm âm đạo không vậy bác sĩ sẽ khám chuyên sâu bằng mỏ vịt để thấy rõ hơn. Nếu cần thiết phải làm thêm một số xét nghiệm sẽ được chỉ định cụ thể tùy vào từng trường hợp nhất định. Lúc này sẽ lấy dịch âm đạo để phân tích nếu nghi ngờ có nấm hay khuẩn.
Dù thông tin được gợi ý khá chi tiết nhưng tốt nhất bạn vẫn nên đến thăm khám khi nhận thấy triệu chứng bất thường. Các bác sĩ là người có chuyên môn chắc chắn sẽ điều trị bệnh và tránh trở nặng. Vì thế nên đừng vì bản thân cảm thấy ngại đi khám mà để bệnh tiến triển nặng hơn.
Phương pháp điều trị hiệu quả viêm nhiễm âm đạo
Bệnh nhân có thể dùng các phương pháp đơn giản sau để trị viêm âm đạo:
- Vệ sinh vùng kín đúng cách;
- Điều trị triệu chứng;
- Tìm đúng nguyên nhân để có phác đồ điều trị hiệu quả.
Âm hộ phải vệ sinh hàng ngày càng sạch sẽ càng tốt. Các loại xà phòng và dung dịch rửa không cần thiết, dễ gây kích ứng thì tuyệt đối tránh sử dụng. Thỉnh thoảng, bạn có thể dùng túi đá lạnh hay bồn nước ấm, muối soda để giảm cảm giác đau rát và ngứa. Sau khi quan hệ, chị em cần chủ động rửa sạch âm hộ.
Các triệu chứng viêm vừa hay nặng sẽ không phù hợp với các phương pháp vừa nêu vì cần đến thuốc. Ngứa không do nhiễm trùng có thể dùng corticoid tại nhà (Ví dụ: 1% hydrocortisone hai lần mỗi ngày khi cần) áp dụng cho viêm âm hộ.
Bất kỳ nhiễm trùng âm đạo nào (viêm do nấm, viêm do vi khuẩn, trichomonas) hay các nguyên nhân khác đều có phác đồ điều trị tận gốc. Dị vật có lọt vào âm hộ cũng có thể lấy bỏ. Phái nữ cũng nên học cách vệ sinh tầng sinh môn tốt.
Bạn vệ sinh tầng sinh môn đúng cách bằng cách lau từ trước ra sau sau khi đi tiểu hay đại tiện. Tầng sinh môn tránh sờ tay vào trước khi rửa sạch sẽ bằng nước sát khuẩn. Viêm nhiễm âm đạo do nằm nhiều thì việc vệ sinh kỹ rất tốt.
Kết luận
Sau khi tìm hiểu về bệnh viêm âm đạo thì bạn cảm thấy căn bệnh này rất phiền phức đúng không. Khí hư ra nhiều kèm theo mùi hôi sẽ khiến cơ thể trở nên mất vệ sinh. Người khác ngửi thấy mùi hôi còn đánh giá bạn không được sạch sẽ. Tốt nhất, bạn vẫn nên đến nơi thăm khám uy tín để sớm điều trị bệnh. Việc này rất tốt vì không gì quan trọng bằng sức khỏe của mỗi người.
