Các con đường lây nhiễm HIV và cách phòng tránh bệnh

Các con đường lây nhiễm HIV

HIV là vi rút gây ra bệnh AIDS, và được truyền từ người này sang người khác qua các con đường lây nhiễm. Dưới đây là các con đường lây nhiễm HIV chính:

1. Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục không an toàn (bao gồm cả quan hệ tình dục với nam hay nữ) là con đường chính để truyền nhiễm HIV. Nếu một người bị nhiễm HIV và có quan hệ tình dục không an toàn với người khác, virus HIV có thể được truyền từ người này sang người kia.
2. Tiêm chích ma túy: Sử dụng chung kim tiêm và dụng cụ tiêm chích ma túy là một con đường khác để truyền nhiễm HIV. Nếu người dùng ma túy chia sẻ kim tiêm với người khác, virus HIV có thể được truyền từ người này sang người kia.
3. Truyền máu và sản phụ khoa: Trong quá khứ, truyền máu và sản phụ khoa là các con đường lây nhiễm HIV phổ biến. Tuy nhiên, hiện nay các thủ tục truyền máu và sản phụ khoa đã được cải tiến và rất an toàn, do đó nguy cơ lây nhiễm HIV qua các con đường này rất thấp.
4. Sử dụng chung dụng cụ hóa trang: Nếu các dụng cụ hóa trang (như bàn chải đánh răng, lưỡi cạo râu) được sử dụng chung giữa những người có nhiễm HIV và những người không có nhiễm HIV, virus HIV có thể được truyền từ người này sang người kia.
5. Từ mẹ sang con: Người mẹ có nhiễm HIV có thể truyền virus HIV cho con trong quá trình mang thai, sinh và cho con bú. Tuy nhiên, với các biện pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp, tỷ lệ truyền nhiễm từ mẹ sang con đã giảm đáng kể.

Các biện pháp phòng ngừa HIV chính là cách tốt nhất để ngăn ngừa lây nhiễm HIV.

Những con đường không lây truyền HIV

Có nhiều con đường không lây truyền HIV, bao gồm:

1. Tiếp xúc thông thường: HIV không thể truyền qua tiếp xúc thông thường, chẳng hạn như bắt tay, ôm hôn, nói chuyện, sử dụng chung đồ dùng gia đình như đồ ăn, chén bát, tách cà phê, và không thể truyền qua nước, không khí hoặc muỗi.
2. Sử dụng toilet: HIV không thể truyền qua sử dụng chung nhà vệ sinh hoặc bồn cầu.
3. Chăm sóc sức khỏe: Những người làm trong ngành chăm sóc sức khỏe sẽ phải tiếp xúc với người bệnh HIV, nhưng nếu tuân thủ đầy đủ các quy định về an toàn lao động, như sử dụng bảo hộ cá nhân và các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm, nguy cơ lây nhiễm HIV là rất thấp.
4. Sử dụng chung nồi nước sôi: HIV không thể sống sót ở nhiệt độ cao như khi nước sôi, do đó vi rút này không thể truyền qua sử dụng chung nồi nước sôi.
5. Sử dụng chung đồ dùng cá nhân không mang nhiễm chất lỏng cơ thể: Nếu sử dụng chung đồ dùng cá nhân, chẳng hạn như chăn mền, gối đầu, quần áo, thì HIV không thể truyền qua nếu đồ dùng này không có chất lỏng cơ thể của người nhiễm HIV.
6. Sử dụng chung đồ dùng gia đình khác không mang nhiễm HIV: HIV không thể truyền qua các vật dụng gia đình khác, như đồ dùng nhà bếp, đồ chơi, điện thoại, và các vật dụng khác không mang nhiễm HIV.

Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tuyệt đối, việc tuân thủ các biện pháp phòng ngừa HIV là rất quan trọng, bao gồm sử dụng bảo vệ khi quan hệ tình dục, không chia sẻ kim tiêm khi sử dụng ma túy, và hạn chế sử dụng chung các dụng cụ hóa trang và vật dụng cá nhân.

Quan hệ bằng miệng có nhiễm HIV không?

Quan hệ bằng miệng (hoặc quan hệ tình dục bằng miệng) cũng có thể lây nhiễm HIV, nhưng nguy cơ này thấp hơn so với quan hệ tình dục qua âm đạo hoặc hậu môn. Vi rút HIV có thể được truyền qua nhiều chất lỏng cơ thể, bao gồm dịch âm đạo hoặc tiền liệt tuyến, máu, dịch tuyến tiền liệt, và dịch hậu môn. Tuy nhiên, trong quan hệ bằng miệng, nguy cơ lây nhiễm HIV thấp hơn do sự tiếp xúc giữa vi rút và niêm mạc miệng ít hơn so với niêm mạc âm đạo hoặc hậu môn.

Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HIV trong quan hệ bằng miệng, người tham gia có thể sử dụng bảo vệ như bao cao su có mùi vị, hay cẩn thận tránh tiếp xúc với chất lỏng cơ thể của đối tác. Cũng nên lưu ý rằng quan hệ bằng miệng cũng có thể lây truyền nhiều bệnh lây nhiễm khác, bao gồm herpes, sởi, cúm, và các bệnh lây truyền qua tình dục khác. Do đó, việc sử dụng bảo vệ trong quan hệ tình dục là rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.

HIV có lây qua đường nước bọt không?

Không, HIV không lây qua đường nước bọt. Vi rút HIV chỉ có thể lây lan qua các chất lỏng cơ thể, như máu, tinh dịch, âm đạo, tiểu, nước mắt, mủ, dịch tuyến tiền liệt, sữa mẹ và dịch nhiễm trùng. Virus không thể tồn tại lâu trong môi trường bên ngoài cơ thể, bao gồm nước bọt, và do đó không thể lây nhiễm qua đường này. Tuy nhiên, vì lây nhiễm HIV có thể xảy ra qua các chất lỏng cơ thể khác, nên vẫn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV.

Bệnh HIV có lây qua đường ăn uống không?

Không, bệnh HIV không lây qua đường ăn uống. Vi rút HIV chỉ có thể lây qua các chất lỏng cơ thể, như máu, tinh dịch, âm đạo, tiểu, nước mắt, mủ, dịch tuyến tiền liệt, sữa mẹ và dịch nhiễm trùng. Virus không thể tồn tại lâu trong môi trường bên ngoài cơ thể, bao gồm thực phẩm và nước uống, và do đó không thể lây nhiễm qua đường này. Tuy nhiên, vẫn cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV, chẳng hạn như sử dụng bao cao su trong quan hệ tình dục và không chia sẻ dụng cụ tiêm chích để tiêm ma túy.

Những ai cần làm test nhanh HIV?

Các hướng dẫn chẩn đoán của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến nghị rằng, các nhóm sau đây cần được xét nghiệm nhanh khi có các dấu hiệu HIV:

1. Những người có nguy cơ cao mắc bệnh HIV, bao gồm:

• Người nghi ngờ đã tiếp xúc với máu hoặc chất lỏng cơ thể của người bị nhiễm HIV.
• Những người tham gia vào hành vi tình dục rủi ro, chẳng hạn như không sử dụng bảo vệ hoặc có nhiều đối tác tình dục.
• Những người sử dụng chung kim tiêm hoặc thiết bị tiêm chích với người khác.
• Những người sống hoặc làm việc trong môi trường có nguy cơ nhiễm HIV cao.

2. Những người bị các triệu chứng có thể liên quan đến HIV, chẳng hạn như sốt, mệt mỏi, ho, đau đầu, đau họng, phát ban và giảm cân không giải thích được.
3. Những người từng bị nhiễm HIV hoặc đã được điều trị HIV trước đó.
4. Những người đang điều trị cho các bệnh truyền nhiễm khác, bao gồm lao, viêm gan B hoặc C, và bệnh sởi.

Trong nhiều trường hợp, xét nghiệm nhanh HIV có thể được thực hiện ngay tại các cơ sở y tế hoặc các trung tâm xét nghiệm HIV. Nếu xét nghiệm nhanh HIV cho kết quả dương tính, cần được xác nhận bằng xét nghiệm khác để chẩn đoán chính xác.